12.07.1999
J.R. Nyquist
Przemyśleć "problem rosyjski"

Poznań, 6.01.2003
www.jrnyquist.com

Do trudnych problemów należy podchodzić z pokorą, a Rosja jest być może jednym z najtrudniejszych problemów w dzisiejszym czasie. Formułowanie sądów dotyczących Rosji jest więc szczególnie ryzykownym przedsięwzięciem. Dlatego Amerykanin piszący o Rosji musi zachować otwartość dla odmiennych punktów widzenia i opinii, które mogą okazać się słuszne. Mówiąc to wszystko, mam zamiar zaprezentować kilka kontrowersyjnych myśli na temat Rosji.
Istnieją wiarygodne dowody, że rozpad Związku Sowieckiego został zaplanowany przez kremlowskich strategów, że cała operacja była starannie prowadzona przez tajną policję i inne tajne struktury byłego sowieckiego państwa. Są tacy, którzy uważają, że liberalizacja w byłym Związku Sowieckim jest rodzajem totalitarnego eksperymentu, prowadzonego w warunkach kontrolowanej demokracji. Jednym z celów tego eksperymentu jest ponowne ożywienie totalitarnego reżimu. Poprzez zastąpienie neo-stalinizmu subtelniejszym systemem, opartym na bardziej sprawnym zarządzaniu, Kreml może lepiej obserwować te elementy rosyjskiego społeczeństwa, które pozostają w opozycji do niego. Innym celem eksperymentu z kontrolowaną liberalizacją jest osłabienie Zachodu poprzez wymazanie wizerunku wroga. Bez niepodważalnego zagrożenia płynącego z Rosji, Ameryka może zaryzykować rozbrojenie.
Prawie wszyscy sowietolodzy i obserwatorzy wydarzeń w Rosji określiliby powyższy akapit mianem "dziwactwa", albo "paranoi". Tak się jednak składa, że formułowanie inwektyw pod czyimkolwiek adresem nie jest zbyt uczciwym sposobem rozwiązywania trudnego problemu, tym bardziej biorąc pod uwagę ogromną ilość dowodów i wciąż rosnącą liczbę relacji. Rozmawiałem z wieloma Rosjanami i innymi mieszkańcami Europy Wschodniej, którzy mówili mi z dużym przekonaniem, że komuniści i tajne służby nadal kontrolują sytuację w bloku wschodnim. Nie mogli zrozumieć, dlaczego Amerykanie i inni przedstawiciele Zachodu tego nie widzą. Odwoływali się do uwarunkowań kulturowych, aby wyjaśnić tę ślepotę Zachodu.
Byłoby inaczej, gdyby dowody potwierdzające fałszywość rozpadu Związku Sowieckiego pojawiły się dopiero po tym wydarzeniu. Ale publikowane relacje na temat sowieckich planów realizacji fałszywego upadku bloku komunistycznego pojawiły się po raz pierwszy już w 1982, w autobiografii czeskiego dezertera wysokiej rangi. W swojej książce "We Will Bury You", gen. Jan Sejna opowiedział o planach fałszywego rozpadu Układu Warszawskiego. Według Sejny, po rozpadzie Układ miał nadal istnieć, prowadząc działania przy pomocy utajnionych struktur.
W 1984 opublikowana została relacja kolejnego dezertera. W książce "New Lies for Old", major KGB Anatolij Golicyn stwierdzał, że posiada bezpośrednią wiedzę na temat tajnych planów Kremla, dotyczących fałszywego rozpadu bloku wschodniego. Pisał, że plan został przyjęty oficjalnie w 1960 roku, że założony cel miał być osiągnięty do roku 2000. Książka Golicyna przewidywała zburzenie muru berlińskiego, ponowne połączenie Niemiec, rozwiązanie Układu Warszawskiego i oddanie monopolu władzy przez partię komunistyczną w Rosji.
Golicyn zawarł w swojej książce, drukowanej w 1984 roku, ponad 130 prognoz. Były oparte na jego wiedzy o sowieckiej strategii i o technikach wojny psychologicznej, Kilka lat temu pewien badacz ułożył listę na podstawie jego prognoz i stwierdził, że sprawdziły się w 90%. Prognostyczny sukces Golicyna zasługuje na szczególnie wnikliwy komentarz, ponieważ, jak wiedzą doskonale socjolodzy albo analitycy pracujący dla wywiadu, żadna metodologia nie osiągnie takiego stopnia skuteczności, jeżeli założenia leżące u jej podstaw nie okażą się w całości słuszne.
Można by pisać bez końca na temat fikcyjności rozpadu bloku wschodniego. Dzień w dzień spotykam mieszkańców Europy Wschodniej, którzy podzielają moje poglądy na ten temat. W zeszłym tygodniu, na przykład, podczas wieczornego przyjęcia spotkałem pewną Rumunkę i nie mogłem się powstrzymać przed pytaniem, co sądzi o rumuńskiej nowej wolności i upadku komunizmu. Powiedziała, że w Rumunii nadal rządzą komuniści, że tak naprawdę zmieniło się bardzo niewiele.
Wracając do Kalifornii w sobotę, lotem z Nowego Jorku do San Francisco, siedziałem tuż za rosyjską dziennikarką. Była na wakacjach z córeczką i mężem. Interesowała się głównie sztuką i kulturą. W trakcie wesołej rozmowy na temat sowieckiej sztuki, zapytałem czy Marks umarł w Rosji na dobre. Uśmiechnęła się przebiegle i zapytała, kiedy Marks się urodził. Powiedziałem, że urodził się 5 maja 1818. Odpowiedziała sprytnie, że wszyscy ludzie, którzy urodzili się w 1818, dzisiaj już nie żyją.
Zapytałem wtedy o zwłoki Lenina na Placu Czerwonym: "Dlaczego nie pochowali twórcy Związku Sowieckiego?"
"Ponieważ, gdyby go pochowali", powiedziała, "nie mogliby z powrotem przywrócić komunizmu." (Ostatnie sondaże prowadzone w Rosji wskazują, że gdyby wybory prezydenckie odbyły się dzisiaj, wygraliby komuniści).
"Tak," powiedziałem do rosyjskiej dziennikarki, "mam nadzieję, że Rosja i Ameryka pokonają dzielące je różnice i nawiążą ściślejszą współpracę."
Dziennikarka, ku mojemu zdziwieniu, obruszyła się: "Rosja i Ameryka nigdy nie będą blisko i nigdy nie będą współpracować."
"Ale dlaczego," zapytałem. "Przecież z pewnością nie jesteśmy aż tak różni?"
"Jesteśmy nieprawdopodobnie różni," powiedziała, "Ameryka jest oparta na pieniądzu, a Rosja na cierpieniu - na uczuciu."
"Jeżeli to właśnie leży u podstaw konfliktu," powiedziałem jej, "w takim razie cierpienie wygra."
Była mile zaskoczona moimi słowami. "Masz całkowitą rację", powiedziała.
Zapytałem wtedy, "Czy według ciebie, rosyjska mafia została stworzona przez KGB, czy może jest tworem spontanicznym?"
Tak, jak gdyby to nie była poważna kwestia, dziennikarka wzruszyła ramionami i odpowiedziała, "To jest KGB, oczywiście!"
Okazuje się, że Rosjanie mają różne zdania na temat Rosji, tak samo jak Amerykanie nie zgadzają się między sobą na temat Ameryki. Nie wszyscy Rosjanie odpowiedzieliby w ten sposób. Jest bardzo wiele różnych opinii politycznych. Większość z nich oparta jest na faktach. Niektórzy obserwatorzy podkreślają określony zestaw faktów, pozostali podkreślają inny. Niektórzy wskazują na znaczenie społecznej anarchii, panującej w Rosji. Inni zwracają uwagę na oddziaływanie ukrytych struktur tajnych służb.
Jakiekolwiek inne fakty, dotyczące Rosji, byłyby przed nami stawiane, niewątpliwie kwestią, która powinna zainteresować Amerykanów w największym stopniu, jest zagadnienie wojennych przygotowań Moskwy. Dlaczego rzekomo zbankrutowany kraj wciąż przeznacza miliardy na przygotowania do przyszłej wojny jądrowej?
8 lipca w Moscow Times, Andrej Piontkowski zaoferował pośrednią odpowiedź na to pytanie. Napisał, że "rosyjska klasa polityczna jest stworzona z tych samych ludzi, którzy tworzyli sowiecką klasę polityczną."
Żeby nie pozostawiać wątpliwości, Piontkowski zadał następujące pytanie: "Dlaczego komuniści z taką lekkością przekazali władzę w 1991 roku?"
Piontkowski odpowiada, "Ponieważ oni wcale nie oddali władzy."
Ta odpowiedź jest jednocześnie niezaprzeczalna i kapitalna. To klucz do zrozumienia byłego Związku Sowieckiego - od Białorusi aż po Uzbekistan. To również klucz do zrozumienia rosyjskiej aktywności zbrojeniowej. Nie dajmy się zwieźć mydlanej operze odgrywanej dzień po dniu w wielkiej potiemkinowskiej wsi, nazywanej Moskwą, gdzie stare kłamstwa zostały zastąpione nowymi. Nie dajmy się oszołomić spekulacjami na temat partii X, albo Y, na temat tego lub owego kandydata na prezydenta. Wszystkim rządzi komunistyczna oligarchia. Spoza sceny kieruje różnymi politycznymi frakcjami. Kontroluje odległe "niepodległe" republiki. W rzeczywistości, stworzyła rosyjską mafię, która rzekomo wydostała się spod kontroli.
To prowadzi nas do jeszcze jednego zbioru faktów, odkrytych przez profesora Josepha D. Douglassa juniora w jego książce, na temat rosyjskiej dominacji w międzynarodowym handlu narkotykami. Douglass pokazuje w "Czerwonej kokainie", w jaki sposób KGB wykorzystywało zorganizowaną przestępczość, jako narzędzie do penetrowania zachodnich politycznych i finansowych struktur. Dokumentuje powstanie tzw. rosyjskiej mafii, którą utworzył Chruszczow w latach 50-tych. Badania Douglassa to niezwykle cenne antidotum dla Amerykanów fałszywie odczytujących wydarzenia rozgrywane na politycznej scenie, a którzy wyobrażają sobie (tak jak to czynią marksiści), że całe zło świata jest skoncentrowane w zachodnich elitach finansowych. Tymczasem, to raczej Zachód został spenetrowany i skorumpowany przez Wschód - a nie odwrotnie, tak jak chciałaby nas przekonać rosyjska propaganda.
Ktoś mógłby powiedzieć, że moje rozumowanie jest zbyt uproszczone, że to taki powrót do zimnej wojny. Być może mają rację. Trudno jest samemu oceniać własne opinie. Ale ci, którzy twierdzą inaczej powinni chociażby podjąć się wyjaśnienia, dlaczego prognozy Golicyna dotyczące Związku Sowieckiego okazały się słuszne. Powinni spróbować wyjaśnić, dlaczego jelcynowska Rosja kontynuuje przygotowania wojenne i dlaczego dwie największe potęgi byłego bloku komunistycznego - Rosja i Chiny - nawiązują obecnie coraz bliższą i bliższą współpracę. Jeżeli moja analiza jest tak naiwna, kto w takim razie przedstawia bardziej satysfakcjonujące wyjaśnienie obecnego zachowania się Rosji, niż to, według którego rozpad komunizmu był spontaniczny i prawdziwy?
Zgodnie z moim punktem widzenia, komuniści w Rosji zmienili nazwę swojej partii, podzielili ją na kilka frakcji o różnych nazwach. Rozerwali komunistyczną maszynerię na mniejsze fragmenty, polegając na własnej sieci agentów, ulokowanych w najprzeróżniejszych agencjach, organizacjach prywatnych, w prasie. Pozbyli się długoletniego monopolu władzy, przekształcając go w rodzaj sieci współzawodniczących ze sobą przedsięwzięć. Według majora KGB Golicyna, ta nowa polityczna formacja ma do spełnienia dwa zasadnicze cele: ulepszyć nowy system kontroli, który z większą skutecznością pozwoli na zatrzymanie niezadowolonych w domu oraz uzyskać finansowe wsparcie z zagranicy.
Pogląd, że rozpad Związku Sowieckiego był "kontrolowany" jest trudny do zaakceptowania. Stopień sprawności organizacyjnej, konieczność zachowania tajemnicy, dyscyplina niezbędna do realizacji takiego przedsięwzięcia, wszystko to byłoby dla Amerykanów niemożliwy do zrealizowania. Jak to pokazały ostatnie wydarzenia, nie potrafimy nawet zachować naszych najbardziej istotnych tajemnic nuklearnych; dlatego, trudno nam sobie wyobrazić kulturę, która specjalizuje się w utrzymywaniu tajemnic. Ale to właśnie ta dziedzina, w której Rosjanie zdecydowanie celują, tak jak my celujemy w chowaniu naszych głów w piasek.
Jeżeli ten sposób przedstawiania Rosji prowadzi donikąd, jeżeli wprowadza kogoś w błąd lub gra na korzyść tzw. "wojennych podżegaczy" w clintonowskiej administracji, w takim razie przepraszam wszystkich, których skrzywdziłem lub uraziłem. Jeżeli jednak istnieje długofalowy kremlowski plan użycia kontrolowanej liberalizacji i demokratyzacji w celu rozbrojenia Zachodu, i jeżeli rosyjska mafia jest tajnym tworem KGB, w takim przypadku powinniśmy jak najszybciej zmienić nasz sposób myślenia.


Jeffrey Richard Nyquist jest absolwentem Uniwersytetu Kalifornijskiego w Irvine. W latach 1988-1992 był pracownikiem amerykańskiej Agencji Wywiadu Wojskowego, zajmując się zagadnieniami Związku Sowieckiego i Rosji. Publikował między innymi w Conservative Review i The New American oraz dzienniku internetowym WorldNetDaily. Obecnie jest redaktorem The Final Phase newsletter oraz własnej witryny internetowej JRNyquist.com. Jest również autorem wydanej w 1998 roku książki Origin of the Fourth World War.

Fatalna Fikcja 2005